Atatürk’ün Askerlik Hayatı

Atatürk’ün Askerlik Hayatı

1896-1899 senelerinde Manastır Askeri İdâdi’sini başarıyla bitirip, İstanbul’da Harp Okulunda öğrenimine devam etti. 1902 yılında teğmen rütbesiyle buradan mezun oldu. Harp Akademisi’ne geçti 11 Ocak 1905 tarihinde yüzbaşı rütbesiyle Akademi’den mezun oldu. 1905-1907 senelerinde Şam’da 5. Ordunun emrinde görev aldı. 1907 senesinde Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) rütbesine yükseldi. Daha sonra Manastır’a III. Ordu’da görevlendirildi. 19 Nisan 1909 tarihinde İstanbul’a giren Hareket Ordusu’nda Kurmay Başkanı olarak görevliydi 1910 senesinde Fransa’ya gönderildi. Picardie Manevraları’na katıldı. 1911 senesinde İstanbul’da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde görevlendirildi.

1911 senesinde İtalyan ordusunun Trablusgarp’ı işgal etmesiyle ile başlayan savaşta, Mustafa Kemal bir grup asker arkadaşıyla Tobruk ve Derne bölgelerinde görev aldı. 22 Aralık 1911 tarihinde İtalyanlara karşı Tobruk Savaşında unutulmaz bir zafer kazandı. 6 Mart 1912 tarihinde Derne Komutanlığında göreve getirildi.

1912′nin Ekim’inde Balkan Savaşları patlak verince Mustafa Kemal Atatürk Gelibolu ve Bolayır’daki askeri birliklerle savaşta görev aldı. Dimetoka ve Edirne’nin geri alınışında çok büyük katkıları oldu. 1913 senesinde Sofya Ateşemiliterliğine görevlendirildi. Bu görevdeyken 1914 senesinde yarbayl rütbesine yükseldi. Ateşemiliterlik görevi Ocak 1915 tarihinde bitti. Bu esnada 1. Dünya Savaşı başlamış, Osmanlı Devleti savaşa girmek zorunda kalmıştı. Mustafa Kemal 19. Tümeni kurmak amacıyla Tekirdağ’da göreve getirildi.

1914 senesinde patlak veren Birinci Dünya Savaşı‘nda, Mustafa Kemal Çanakkale’de çok büyük bir kahramanlık destanı yazıp İtilaf Devletlerine “Çanakkale geçilmez! ” düşüncesini kabul ettirdi. 18 Mart 1915′te Çanakkale Boğazını geçmeye çalışan İngiliz ve Fransız donanması çok büyük kayıplar verince Gelibolu Yarımadası’na çıkarma yapmaya karar verdiler. 25 Nisan 1915 tarihinde Arıburnu’na çıkan düşman askerlerini, Mustafa Kemal‘in komuta ettiği 19. Tümen Conkbayırı’nda karşıladı ve durdurdu. Mustafa Kemal, bu büyük başarı üzerine albaylık rütbesine yükseldi. İngilizler 6-7 Ağustos 1915′te Arıburnu’nda tekrar taarruza geçti. Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos’ta Anafartalar Zaferini kazandı. Bu zaferi 17 Ağustos’ta Kireçtepe, 21 Ağustos’ta II. Anafartalar zaferleri takip etti. Çanakkale Savaşlarında yaklaşık 253.000 şehit veren Türk ulusu onurunu İtilaf Devletlerine karşı korumasını bilmiştir. Mustafa Kemal’in askerlerine “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!” emri cephenin kaderini değiştirmiştir.

Çanakkale Savaşları’dan sonra Mustafa Kemal 1916′da Edirne ve Diyarbakır’da görev aldı. 1 Nisan 1916′da tümgeneralliğe yükseldi. Rus kuvvetleriyle savaşarak Muş ve Bitlis’in geri alınmasını sağladı. Şam ve Halep’teki kısa süreli görevlerinden sonra 1917′de İstanbul’a geldi. Velihat Vahidettin Efendi’yle Almanya’ya giderek cephede incelemelerde bulundu. Bu seyahatten sonra hastalandı. Viyana ve Karisbad’a giderek tedavi oldu. 15 Ağustos 1918′de Halep’e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Bu cephede İngiliz kuvvetlerine karşı başarılı savunma savaşları yaptı. Mondros Ateşkesi‘nin imzalanmasından bir gün sonra, 31 Ekim 1918′de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Bu ordunun kaldırılması üzerine 13 Kasım 1918′de İstanbul’a gelip Harbiye Nezâreti’nde (Bakanlığında) göreve başladı.

30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması‘ndan sonra İtilaf Devletleri’nin Osmanlı topraklarını işgale başlamaları üzerine; Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak 19 Mayıs 1919′da Samsun’a çıktı. 22 Haziran 1919′da Amasya’da yayımladığı genelgeyle “Milletin istiklâlini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını ” ilan edip Sivas Kongresi’ni toplantıya çağırdı. 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum, 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında da Sivas Kongresi’ni toplayarak vatanın kurtuluşu için izlenecek yolun belirlenmesini sağladı. 27 Aralık 1919′da Ankara’da heyecanla karşılandı. 23 Nisan 1920′de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması yolunda önemli bir adım atılmış oldu. Meclis ve Hükümet Başkanlığına Mustafa Kemal seçildi TBMM, Kurtuluş Savaşı’nın başarıyla sonuçlanması için gerekli yasaları kabul edip uygulamaya başladı.

Kurtuluş Savaşı, 15 Mayıs 1919′da Yunanlıların İzmir’in işgali sırasında düşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı. 10 Ağustos 1920 tarihinde Sevr Antlaşması’nı imzalayarak aralarında Osmanlı İmparatorluğu’nu paylaşan I. Dünya Savaşı’nın galip devletlerine karşı önce Kuvâ-yi Milliye adı verilen milis kuvvetleriyle savaşıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi düzenli orduyu kurdu, Kuvâ-yi Milliye - ordu bütünleşmesini sağlayarak savaşı zaferle sonuçlandırdı.

Mustafa Kemal yönetimindeki Türk Kurtuluş Savaşının önemli aşamaları şunlardır:

Gümrü’nün (7 Kasım 1920) kurtarılışı ve Sarıkamış (20 Eylül 1920), Kars (30 Ekim 1920).

Çukurova, Gazi Antep, Kahraman Maraş, Şanlı Urfa savunmaları (1919- 1921)

Sakarya Zaferi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)

I. İnönü Zaferi (6 -10 Ocak 1921)

II. İnönü Zaferi (23 Mart-1 Nisan 1921)

Büyük Taarruz, Başkomutan Meydan Muhaberesi ve Büyük Zafer (26 Ağustos 9 Eylül 1922)

TBMM, Sakarya’daki büyük zaferden hemen sonra 19 Eylül 1921 tarihinde Mustafa Kemal’i Mareşalliğe getirdi ve ona Gazi unvanını layık gördü. Kurtuluş Savaşı, 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması’yla sona ermiş oldu. Bu şekilde Sevr Antlaşması’yla paramparça hale getirilen, Türklere beş-altı şehir büyüklüğünde toprak bırakılan Türkiye toprakları üzerinde milli birliğe dayalı yeni bir Türk devletinin kurulması için hiçbir mani kalmamış oldu.